November 1918: Moskau gëtt d’Haaptstad vu Russland, den éischte Weltkrich kënnt op een Enn, d’Monarchie an Däitschland gëtt oafgesat an eng Republik agefouert. 1918/19 sinn zwee immens bedeitend Jore fir déi weltwäit Geschicht:

Lëtzebuerg sollt véier Joer no der » Belle Époque « mam Enn vum éischte Weltkrich, sou wéi och déi aner Länner ronderëm, net wierklech zur Rou kommen. 

Am November 1918 hunn sech eng Rei Beweegunge gegrënnt fir d’Zukunft vu Lëtzebuerg op grondleeënd Manéier ze änneren. Déi sougenannten “dynastesch Fro”, d’Annexioun zur franséischer Republik oder der monarcher Belg, wéi awer och sozial Froe stoungen am Mëttelpunkt. Am Dezember fuerdert Paräis d’Ofdankung vun der Groussherzogin Marie-Adelheid an d’Fräiwëllege Kompanie verweigert der Monarchie an der Regierung hir Gehorsamkeet. E puer Deeg nom Joreswiessel am Januar 1919 kënnt et zu weidere politesch Biewen: d’Ausruffe vun der Republik, Tumulter an der Haaptstad, der Oafdankung vun der Groussherzogin Marie-Adelheid an dem Agräife vu franséischen Truppen. Fir nëmmen op e puer Evenementer an de Schlësseljoeren 1918/19 anzegoen.

Zanterdeem ass d’Lëtzebuerger Geschichtsschreiwung – virun allem duerch déi gesellschaftspolitesch Konstellatioune vun de Joren dono – méi eesäiteg beliicht ginn. D’1919 a.s.b.l. versicht dëst opzehuelen an all Perspektiven ze beliichten, Kontroversen ze analyséieren an déi ënnerschiddlech Standpunkten duerzestellen.

1919 woar folgendermoossen net de wierklechen Ufank, nach de Schluss vun der Lëtzebuerger Republik an denrepublikanesche Beweegungen. Allerdéngs ass et d’Joer gewiescht wou et déi éischt Lëtzebuerger Republik awer gouf. Dohier stäipt sech d’1919 a.s.b.l. an hirem Numm op dëst explizit Joer a verfollegt d’Republikanesch Beweegungen an d’Lëtzebuerger Republik vun hiren Ufäng bis an déi heideg Zäit.